ایمپلنت دندان بهترین درمان برای جایگزینی دندانهای از دست رفته است که نتایج آن بسیار قابل پیش بینی بوده و میزان موفقیت آن در بلند مدت در تحقیقات مختلف بسیار خوب ارزیابی شده است اما با این حال همیشه احتمال بروز عوارض ایمپلنت و یا شکست درمان وجود دارد.
موفقیت و قابل پیش بینی بودن کاشت ایمپلنت دندان ، در طی سالها تحقیق و پژوهش، بیش از 90% ارزیابی شده است ، اما این نرخ موفقیت بالا مطابق با معیارهای قدیمی تر ارائه شده است.
معیار موفقیت درمان ایمپلنت دندان
عدم وجود درد در ایمپلنت ، حرکت، نفوذ پذیری یا 1 میلی متر تحلیل استخوان در طول یک سال اول پس از کاشت و 2 میلی متر پس از این زمان کاشت ایمپلنت
یک مطالعه بازبینی که اخیرا در مورد کاهش گسترده استخوان به عنوان یک معیار دیگر شکست ایمپلنت صورت گرفت، بیان میکند که میزان موفقیت و بقای ایمپلنت به طور کلی ممکن است کمتر از 80% باشد.
علاوه بر اینها، نسبت افزایش حجم ایمپلنتهای دندانی که جایگذاری میشوند با عوارض نامطلوبی که اتفاق می افتد نیز اهمیت دارد.
دو بازبینی متا آنالیز و سیستماتیک که اخیرا صورت گرفت، بروز پری ایمپلنتیت ظرف هشت تا ده سال پس از کاشت ایمپلنت را تقریبا در 10 درصد از ایمپلنتها و 20 درصد از بیماران گزارش کردند.
با در نظر گرفتن شمار جایگذاری ایمپلنت یا تصمیم به کاشت آن از سال 2013 تا 2017 تنها در امریکا ، این درصد پری ایمپلنتیت به معنی این معنیست که بیش از 1.2 میلیون ایمپلنت باید تحت درمان قرار بگیرند.
برخی از عوارض ایمپلنت ممکن است نسبتا خفیف بوده و به راحتی درمان یا اصلاح شوند اما برخی دیگر از این عوارض قابل توجه بوده و ممکن است به از دست دادن پروتز یا ایمپلنت منجر شوند.
عوارض ایمپلنت چیست؟
عوارض ایمپلنت معمولا بر اساس توالی زمانی به دو گروه عوارض کوتاه مدت و عوارض بلند مدت دسته بندی میشود.
عوارض کوتاه مدت یا زود هنگام ایمپلنت به مشکلاتی گفته میشود که پیش از اتمام فرایند یکپارچگی استخوان در ایمپلنت اتفاق می افتد.
درصورتی که عوارض بلند مدت پس از یکپارچکی استخوان و اتصال پروتز مصنوعی نهایی، ایجاد میشود.
به علاوه مشکلات مربوط به ایمپلنت را میتوان به زیر گروه عوارض بیولوژی و عوارض مکانیکی تقسیم کرد.
عوارض بیولوژی آن دسته از مشکلاتی هستند که بافتهای نرم و سخت اطراف ایمپلنت را درگیر و بیمار میکنند.
عوارض مکانیکی زمانی اتفاق می افتند که ایمپلنت دندان یا پروتز روی آن از مقاومت خستگی فراتر رفته و فرو میپاشند.
عوارض کوتاه مدت ایمپلنت دندان
عوارض زود هنگام ایمپلنت پیش از در هم آمیختن آن با استخوان فک روی میدهد و اغلب حاصل مشکلات کوتاه مدت پس از جراحی یا در حین جراحی است.
معمولا عوارض کوتاه مدت شامل مشکلات حین جراحی مانند خونریزی، آسیب به دندانهای مجاور، اختلال در حسگرهای عصبی، شکستگی فک و دستکاری سینوس ماگزیلاری میشود.
سایر عوارض ایمپلنت کوتاه مدت در حین جایگذاری ایمپلنت عبارتند از آماده سازی بیش از حد استئوتومی ایمپلنت یا آماده سازی کمتر از اندازه آن
آماده سازی کم در محل ایمپلنت، منجر به گرم شدن بیش از حد استخوان و نکروز استخوان میشود.
اگر دریل دندانپزشکی یا ایمپلنت به آستانه بحرانی بیشتر از 47 درجه سانتیگراد برسد ممکن است چنین اتفاقی رخ دهد.
آلوده شدن محل جراحی و یا سطح ایمپلنت به باکتریهای مضر در حین کاشت پایه ایمپلنت ممکن است اتفاق بیفتد. در این صورت ایمپلنت دندان نمیتواند با استخوان فک جوش بخورد.
فقدان ثبات اولیه ایمپلنت (هنگامی که ایمپلنت به تازگی در استخوان آلوئول قرار گرفته و هنوز یکپارچگی اتفاق نیفتاده است)، منجر به حرکاتی در مقیاس میکرو تا حد بیش از 100 میکرون و در نتیجه از دست دادن ایمپلنت میشود که علت آن اتصال بافت فیبروز به سطح ایمپلنت به جای استخوان، است.
عوارض بلند مدت ایمپلنت دندان
عوارض بلند مدت پس از یکپارچگی ایمپلنت با استخوان و نصب پروتز نهایی اتفاق می افتد.
شناسایی این مشکلات از طریق آنالیزهای بالینی و رادیوگرافی بسیار اهمیت دارد چرا که بسیاری از این اتفاقات را میتوان در صورت شناسایی به موقع، اصلاح و درمان کرد.
از طرف دیگر در صورتی که مشکل پیشروی کند و درمان نشود، یک عارضه جزئی میتواند منجر به از دست دادن ایمپلنت و یا پروتز شود.
عوارض بلند مدت ایمپلنت دندان خود به دو دسته بیولوژی و مکانیکی تقسیم میشوند.
عوارض بیولوژی به مشکلاتی گفته میشود که بافتهای نرم و سخت اطراف ایمپلنت را درگیر میکند.
موکوزیت پری ایمپلنت به واکنش التهابی برگشت پذیر در مخاطهای اطراف ایمپلنت گفته میشود، واژه ای که به عنوان ژنژیویت ایمپلنت میشناسیم.
مطالعات نشان میدهند شیوع موکوزیت اطراف ایمپلنت 50 تا 80 درصد از ایمپلنتهای کاشته شده را در بر میگیرد.
عامل موکوزیت پری ایمپلنت
عامل موکوزیت پری ایمپلنت، در واقع پلاکهای باکتریایی هستند. جلوه بالینی معمول موکوزیت اطراف ایمپلنت عبارتند از اریتما، ادما، تورم و قرمزی
اگر چه خونریزی در پروب و افزایش عمق پروبینگ همیشه نشانگر موکوزیت نیستند اما عدم وجود این دو فاکتور معمولا به معنی سلامت ایمپلنت است.
درمان موکوزیت پری ایمپلنت اغلب از طریق درمان مکانیکی غیر جراحی انجام میشود.
اگر چه مشخص شده است که آنتی بیوتیکهای سیستمیک التهاب همراه با بافت لثه ای اطراف ایمپلنت را به صورت تک درمانی کاهش میدهد اما در صورتی که دبریدمان مکانیکی انجام نشود، مجددا باکتریهای سطح ایمپلنت تکثیر و کلونی شده و درمان ناموفق خواهد ماند.
تحقیقات نشان میدهند که جرمگیری مناسب و روت پلنینگ با تمرکز بر زدودن پلاک باکتریها در کاهش ضایعات موکوزیت پری ایمپلنت موثر است.
همچنین مشخص شده است که دارو رسانی موضعی همراه با دبریدمان مکانیکی تاثیر مثبتی بر کاهش ضایعات موکوزیت دارد به خصوص در نواحی از دهان که دسترسی به آن دشوار است.
پس از اقدام درمانی غیر جراحی، بیمار باید سه هفته بعد مجددا مراجعه کند. در صورتی که التهاب هیچ بهبودی نشان ندهد، مداخله جراحی انجام خواهد شد.
پری ایمپلنتیت به عنوان فرایند التهابی تعریف میشود که بر بافتهای اطراف ایمپلنت کاشته شده و یکپارچه شده با استخوان، تاثیر میگذارد و همانند پریودنتیت منجر به تحلیل و کاهش استخوان پشتیبانی کننده میشود.
میزان شیوع پری ایمپلنتیت در برخی مطالعات از 11% تا 47% دیده شده است.
بیشتر پژوهشهای بازبینی توافق دارند که هنگامی که کاهش استخوان در اطراف یک ایمپلنت رخ میدهد، درمان غیر جراحی به اندازه جراحی کارامد نیست.
در مداخله جراحی توسط دندانپزشک متخصص، یک زبانه (فلپ) ضخیم از بافت لثه اطراف ایمپلنت برش خورده و بلند میشود تا سطح ایمپلنت زیر آن به طور کامل در دسترس قرار بگیرد.
در این حالت با درک بهتر از وضعیت ایمپلنت، میتوان به درمان بیماری اقدام کرد.
باید دقت داشته باشید که محدودیتهای مالی بیمار نیز باید مد نظر قرار بگیرد.
به خصوص در شرایطی که درمان شامل پیوند استخوان و یا غشا، پیوند بافت نرم و مواد دیگر باشد هزینه درمان اهمیت بیشتری پیدا میکند.