ممکن است به نظر برسد ارگونومی مسئله مهمی در حرفه دندانپزشکی نیست اما چشم پوشی از آن میتواند زودتر از آنچه انتظار دارید، حرفه دندانپزشکی شما را به پایان راه بکشاند.
آیا میدانید تقریبا دو سوم از دندانپزشکانی که زود هنگام بازنشست میشوند، به علت اختلال عضلانی اسکلتی مجبور به این کار شده اند؟ و مطالعات نشان میدهند بروز دردهای مربوط به کار در دندانپزشکی در حال حاضر تقریبا مشابه سال 1964 است؟
هر دندانپزشکی در حرفه دندانپزشکی میداند که شناسایی درست سبب شناسی درد بیمار و به کار گیری جدیدترین درمانهای مبتنی بر شواهد موثرترین راه درمان بیماران است.
به علاوه تنها زمانی که اختراعات ارگونومی حرفه دندانپزشکی در سبب شناسی مشکل هم مبتنی بر شواهد و هم هدفمند هستند، میتوانیم راه حلهای موثری پیدا کنیم که دردهای مربوط به کار را کاهش داده و مدت ایفای شغل را افزایش دهند.
راهکارهای ارگونومی و سلامتی در انجام حرفه دندانپزشکی
راهکارهای ارگونومی و سلامتی در انجام حرفه دندانپزشکی به مدت طولانی و در سلامت کامل، ضروری است.
اگر در کار اصول ارگونومی صحیح را به کار بگیرید، لازم نیست دائما به صاف نشستن فکر کنید و مراقب آن باشید چون در این صورت چیزهای زیادی وجود دارد که باید به آنها فکر کنید از جمله وضعیت صندلی، لوپ و بیمار.
به علاوه به کار گیری ورزشهای مناسب باعث میشود بدون این که لازم باشد فکر کنید، درست و صاف بنشینید.
بهترین اختراعات ارگونومی حرفه دندانپزشکی
با چهار مورد از بهترین اختراعات ارگونومی در این زمینه آشنا شوید:
لوپ دندانپزشکی
مطالعات نشان میدهند که خم شدن سر رو به جلو اگر بیشتر از 20 درجه باشد، یکی از مهمترین فاکتورهایی است که در درد گردن میتواند نقش داشته باشد.
برای این که سر کمتر از 20 درجه خم شود، لوپ دندانپزشکی با زاویه میل (زاویه نسبت به سطح افق) بسیار تند لازم است.
تنها یک مدل لوپ وجود دارد که میتواند دائما حالت مناسب سر اپراتور را حفظ کند.
این مدل لوپ دو چشمی است که زاویه آن قابل تنظیم باشد و تا زاویه میل 55 درجه (نسبت به افق) را در اختیار دندانپزشک قرار دهد.
وقتی این لوپ درست تنظیم شود، به راحتی دندانپزشک را در حالت مناسب سر (با زاویه کمتر از 20 درجه) نگه میدارد.
وزن آن دیگر مشکلی ایجاد نمیکند چون لوپ فیلیپ آپ بسیار سبک در آن استفاده شده است که مشابه وزن لوپهای دیگر است.
چرا تنظیم عمودی لوپ فلیپ آپ، اهمیت دارد؟
تصور کنید لوپ برای دیدن هدفی در پایینتر از مردمک چشمتان قابل تنظیم نباشد، شما مجبور هستید سرتان را خم کنید تا سوژه مورد نظر را ببینید.
لوپ باید بسیار پایینتر از سطح مردمک شما بتواند تنظیم شود تا زاویه سر شما در سطح بهینه توصیه شده باقی بماند.
کنترل سطح اکلوزال در دندانپزشکی
یکی از دلایل عمده خم شدن و قوز کردن دانشجویان و متخصصان دندانپزشکی، کنترل کم بر روی سطح (پلن) اکلوزال، در هنگام درمان قوس دندانی بالایی است.
وقتی سطح اکلوزال قوس بالایی جلوتر از قائم باشد، دندانپزشک مجبور است به جلو خم شود.
برای حفظ حالت بهینه بدن، سطح اکلوزال قوس بالایی باید 20 تا 25 درجه پشت خط قائم باشد.
بهترین راه برای دستیابی به این حالت، استفاده از پشت سری دوتایی لولا دار است، اگر چه بیشتر دندانپزشکها پشت سری دو تایی لولا دار را به علت احتمال ناراحتی بیمار، زیاد به سمت پایین (پشت خط قائم) شیب دار نمیکنند.
بسیاری از این پشت سری ها بالشتک مناسبی در لبه ها ندارند و ممکن است پشت سر بیمار را اذیت کنند.
راز تحمل بیمار در حالتی که سطح اکلوزال پشت خط قائم قرار گرفته است، راحتی بیمار است. همین که بیمار راحت باشد، تحمل او در دراز کشیدن، بدون اعتراض و خستگی بسیار زیاد میشود.
بالشتک پشت سری جدید محصولات Crescent، به عنوان پشت سری دوتایی لولا دار ایده آل است. بسیاری با پشت سری های اولیه Crescent، آشنا هستند که به عنوان پشت سری مسطح، ایده آل بود اما برای استفاده در بیشتر پشت سریهای دو تایی لولا دار بیش از حد بزرگ بود به خصوص هنگام درمان قوس بالایی.
صندلی زینی حرفه دندانپزشکی
برای بیشتر افرادی که با صندلی زینی آشنایی ندارند، ممکن است این صندلی در مقایسه با صندلی های مسطح مرسوم، عجیب به نظر برسد.
اما با بروز کمر درد (حدود 65 درصد) در استفاده از صندلی های مسطح، روشهای جایگزین برای نشستن، شناخت طراحان را افزایش داده است.
به علت این که صندلی زینی مشکلات ارگونومی متعدد را در یک اختراع واحد، حل کرده است به همه دندانپزشکان توصیه میکنم صندلی زینی را امتحان کنند.
فواید چهار پایه زینی در دندانپزشکی متعدد بوده و عبارت است از:
- میتوانید چهار پایه را در حالت سه پایه قرار دهید که برای مفصل ران بیشترین تعادل را ایجاد میکند.
- تنفس دیافراگمی بهبود می یابد
- نزدیک شدن به بیمار و حرکت کردن اطراف او آسانتر میشود
- نیاز به پشتی کمر را به حداقل میرساند
- حالت خنثای ستون فقرات، حالت مناسب سر و حرکت مناسب شانه ها را موجب میشود
- دسترسی آسان به حالت ساعت 12 ، ممکن میشود
- حرکت صحیح از حالت نشسته به ایستاده، آسانتر میشود
چهار پایه زینی باعث میشود لگن در حالت خنثی قرار بگیرد و انحنای کمر به آسانی بر روی آن تعادل داشته باشد.
استفاده از این چهار پایه مخصوص، مشکل درد کمر را در بسیاری از دندانپزشکانی که این محصول را خریداری کرده اند، کاملا رفع کرده است.
به یاد داشته باشید صندلی زینی را هرگز نباید به سمت جلو خم کنید مگر این که مشکل مادرزادی صافی کمر (hypolordosis) داشته باشید.
کج کردن نشیمنگاه صندلی به سمت جلو میتواند درد کمر ایجاد کند.
تنظیم ارتفاع مناسب چهار پایه زینی، رانها را در زاویه 45 درجه به سمت پایین قرار میدهد.
احتیاط در ورزش
در جامعه ای که با گزینه های مختلف ورزشی رو به رو هستیم و همه جا فواید ورزش تبلیغ میشود، نمیتوان تصور کرد تقویت عضلات چیزی جز فواید فراوان برای شما داشته باشد.
اما به علت زمینه عدم تعادل برخی عضله های خاص در متخصصان دهان و دندان، همه ورزشها لزوما ورزشهای خوبی برای آنها نیستند.
در واقع برنامه ورزشی ژنریک که برای عموم مردم مشکلی ایجاد نمیکند، ممکن است برخی متخصصان دندانپزشکی را دچار سیکل معیوب درد نماید.
این متخصصان برای اصلاح عدم تعادل این عضلات، باید بر تقویت عضلات نگهدارنده طناب نخاعی در ناحیه شانه، کتف و تنه تمرکز داشته باشند.
یک مثال از عدم تعادل خلفی بدن در متخصصان دندانی، در تصویر آمده است.
متخصصان دندانی در حرفه دندانپزشکی باید بر تمرینات استقامتی عضلات در عضلات ثبات دهنده (عضلاتی که با رنگ آبی در تصویر مشخص شده اند) تمرکز داشته باشند و از کار زیاد بر روی عضلاتی که پیش از این مستعد عدم تعادل، انقباض و ایسکمی و درد بوده اند، خودداری کنند (عضلاتی که با رنگ قرمز در تصویر مشخص شده اند).
این که متخصصان دندانی چگونه این عضلات ثبات دهنده را ورزش دهند، راز موفقیت آنها است.
استقامت عضله، به توانایی عضله در تکرار یک فعالیت یا نگه داشتن انقباض به مدت طولانی و بدون خستگی گفته میشود.
استقامت عضلانی دقیقا چیزی است که متخصصان دندانی نیاز به آن دارند بنابراین باید بدانند چگونه عضلاتشان را پرورش دهند.
برنامه های ورزشی برای بهبود استقامت عضلانی با مقاومت کم، تکرار زیاد و ریکاوری کم بین ست ها مشخص میشود.
هدف ورزشهای استقامتی عضلات عمقی ثبات دهنده خلفی ستون فقرات، کتف و شانه است. اگر عضلات به درستی پرورش داده شوند، به شما امکان میدهند در حین کار حالت مناسب بدنی خود را به مدت طولانی تری حفظ کنید بدون این که احساس خستگی و ناراحتی به سراغتان بیاید.
ورزشهای اختصاصی برای اصلاح عدم تعادل عضلات به ویژه برای زنان دندانپزشک لازم است.
زنان در قدرت بالا تنه معمولا 50 درصد و در پایین تنه 30 درصد ضعیف تر از مردان هستند.
دندانپزشکان خانم که استقامت عضلات شانه شان کمتر است، بیشتر دچار گردن درد و کمر درد میشوند.
ورزشهای ویژه ای که این عدم تعادل عضلات را تشدید میکند، پرس ایستاده روی سر، پرس سینه، دور شدن کتفها، و خوابیدن به پشت است که نیاز به بلند کردن سر از روی زمین دارد و شامل ورزشهای زیادی در باشگاه میشود.
در حالی که برای بهبودی تلاش میکنید به یاد داشته باشید مشکل درد مربوط به کار یک شبه ایجاد نشده که یک شبه و با سرعت رفع شود.
برخی درمانگرها تلاش میکنند نتایج فوری برایتان حاصل کنند که اغلب موقتی است.
صبور باشید و مشکلات ارگونومی تان را برطرف کنید.
برخی دندانپزشکان هزینه و وقت زیادی برای مربی خصوصی، کایروپراکتور و تشک بادی و غیره صرف میکنند اما به مشکلی که این درد را ایجاد کرده است، توجه نمیکنند.
آسیبها و دردهای مربوط به کار لزوما پیامد حرفه شما نیست.
با استفاده از اختراعات مبتنی بر شواهدی که وجود دارد، میتوانید در مسیر تندرستی قرار بگیرید