عوامل مختلفی می تواند باعث کم پشت شدن مو شود؛ مو ارتباط نزدیکی با اعتماد به نفس دارد، برای بیشتر زنان موهای براق، مجعد، کوتاه یا بلند تنها یک دسته مو نیست بلکه نشان سبک و شخصیت فرد است.
تحقیقات نشان داده است که مو و تصویر از خود ارتباط تنگاتنگی با هم دارد و هر بار که فرد خود را در آینه نگاه میکند و موهای کم پشت خود را میبیند، ممکن است پریشان خاطر شود.
ریزش مو و کم پشت شدن مو در زنان نیز شایع است
این تصور که کم پشت شدن مو یک مشکل مردانه است کاملا اشتباه است. چهل درصد از افرادی که کم پشت شدن موقتی یا دائمی مو را تجربه میکنند، زنان هستند. برخی تمام موهایشان کم پشت میشود و برخی دیگر بخش مرکزی موهایشان به تدریج کم میشود و حتی برخی طاسی منطقه ای در روی سر را تجربه میکنند. زنان بر خلاف مردان به ندرت پسروی مو از خط رویش جلوی سر را تجربه میکنند.
مو چگونه رشد میکند؟
به طور متوسط پوست سر حاوی 100000 تار مو است. هر فولیکل مو یک تار مو ایجاد میکند که با سرعت 1.25 سانتیمتر در ماه رشد میکند. پس از دو تا شش سال رشد، مو وارد فاز استراحت میشود و پس از آن میریزد و خیلی زود با موی جدید جایگزین میشود و چرخه به همین صورت ادامه می یابد (فاز رشد، استراحت و ریزش). در هر زمان 85 درصد از موها در فاز رشد هستند و بقیه در حالت استراحت قرار دارند.
چه مقدار ریزش مو طبیعی است؟
از آنجا که موهایی که در مرحله استراحت قرار دارند، مرتبا می افتند بیشتر افراد حدود 50 تا 100 تار مو در روز میریزند. معمولا تعدادی از این موها را در برس یا روی لباسهای خود میبینید. ریزش موی غیر طبیعی به چند صورت میتواند اتفاق بیفتد. ممکن است متوجه شوید هنگام شامپو یا استفاده از سشوار، دسته ای مو از سرتان جدا میشود یا موهایتان به مرور زمان به تدریج کم پشت شده است. اگر نگران تغییرات موی خود و کم پشت شدن مو هستید به پزشک مراجعه کنید.
ریزش مو را ریشه یابی کنید
ریزش مو در زنان ممکن است به واسطه 30 وضعیت پزشکی مختلف و نیز فاکتورهای متعدد سبک زندگی اتفاق بیفتد. گاهی اوقات هیچ علت مشخصی را نمیتوان برای کم پشت شدن مو پیدا کرد. برای شروع توصیه میشود آزمایشی برای بررسی مشکلات تیروئید و عدم تعادل هورمونی بدهید. در بسیاری از موارد با حل مشکل اصلی رشد مو بازمیگردد.
مقیاس اندازه گیری ریزش مو
مقیاس ساوین برای اندازه گیری ریزش مو معمولا استفاده میشود. این مقیاس از تراکم طبیعی مو تا کاملا بی مو درجه بندی دارد. مقیاس ساوین برای مشخص کردن طاسی با الگوی زنانه (وضعیتی که در سی میلیون زن امریکایی وجود دارد)، مفید است. کارشناسان بر این باورند که ژنتیک و پیری نقش مهمی در طاسی با الگوی مردانه یا آندروژنی (androgenic) ایفا میکند و تغییرات هورمونی یائسگی نیز در این امر اهمیت دارد.
محرکهای ریزش مو و کم پشت شدن مو
مشکلات تیروئید
تیروئید غده پروانه ای شکل در جلوی گردن است و هورمونهایی تولید میکند که بسیاری از فرایندهای بدن را تنظیم مینمایند. اگر این غده هورمون تیروئیدی بیش از حد زیاد یا کم تولید کند، چرخه رشد مو ممکن است دچار اشکال شود اما ریزش مو و کم پشت شدن مو به ندرت تنها علامت مشکلات تیروئید است. در مشکلات تیروئید معمولا علائم دیگری نیز بروز میکنند که عبارتند از افزایش یا کاهش وزن، خشکی زیاد پوست یا اگزما، حساس شدن به سرما یا گرما و تغییرات نرخ ضربان قلب.
سندرم تخمدان پلی کیستیک
زنانی که سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) دارند، دچار عدم تعادل هورمونی مزمن هستند. در این حالت بدن مقدار بیشتری هورمونهای اندروژن تولید میکند و این امر موجب رشد موهای زاید در صورت و بدن میشود و از طرفی موهای سر شروع به کم پشت شدن میکنند. سندرم تخمدان پلی کیستیک منجر به مشکلات تخمدان، آکنه و افزایش وزن میشود اما گاهی اوقات کم پشتی مو تنها علائم مشهود این وضعیت است.
طاسی منطقه ای
طاسی منطقه ای یا آلوپسی اریتا (Alopecia areata ) موجب ریزش مو به صورت لکه ای (ناحیه ای) میشود. عامل این طاسی مو، سیستم ایمنی خود بدن است که به اشتباه به فولیکل های موی سالم حمله میکند. در بیشتر موارد آسیب دائمی نیست. لکه های ریزش مو معمولا ظرف شش ماه تا یک سال دوباره پر مو میشوند. در موارد نادر فرد ممکن است همه موهای سر و بدن خود را از دست بدهد.
کچلی قارچی
کچلی قارچی یا رینگ ورم (Ringworm) در پوست سر ایجاد میشود. در این وضعیت قارچهای پوست سر باعث ریزش موی ناحیه ای از پوست سر و خارش آن میشوند که معمولا این ناحیه به صورت لکه طاس و دایره ای شکل دیده میشود. ناحیه طاس شده ممکن است پوسته پوسته و قرمز شود. کچلی قارچی پوست سر با داروهای ضد قارچ درمان میشود. قارچها به سهولت از طریق تماس مستقیم گسترش پیدا میکنند بنابراین اعضای خانواده نیز باید از نظر علائم وجود قارچ بررسی شوند.
زایمان
ممکن است به نظر برسد برخی زنان در دوران بارداری موهای پر پشت تری دارند. علت آن مقدار زیاد هورمونهایی است که موها را در فاز استراحت نگه میدارند و نمیگذارند مو طبق روال معمول بیفتد اما این وضعیت برای همیشه ادامه نمی یابد. پس از زایمان که هورمونها به سطح طبیعی باز میگردند، به سرعت این موها میریزند و ممکن است یک مرتبه احساس شود موها کم پشت شده اند. ممکن است دو سال طول بکشد تا موها به وضعیت طبیعی خود بازگردند.
داروها
از جمله عوارض کمتر شناخته شده قرصهای ضد بارداری احتمال کم پشت شدن مو است. هورمونهایی که تخمک گذاری را سرکوب میکنند میتوانند در برخی زنان موجب کم پشت شدن موها شوند به خصوص در افرادی که سابقه خانوادگی ریزش مو دارند. گاهی اوقات ریزش مو زمانی شروع میشود که مصرف قرصها را متوقف میکنید. داروهای دیگری که با ریزش مو ارتباط دارند داروهای رقیق کننده خون، فشار خون، بیماریهای قلبی، آرتروز و افسردگی هستند.
رژیم لاغری سخت و سریع
ممکن است در رژیم لاغری سخت و سریع مقدار زیادی از وزنتان کم شود اما ممکن است سه تا شش ماه پس از کم کردن 8 کیلو گرم، متوجه ریزش شدید مو شوید. پس از بازگشتن به رژیم غذایی سالم رشد مو نیز بازمیگردد. اگر رژیم غذایی تان پروتئین بسیار کم یا ویتامین آ بسیار زیادی دارد، منتظر ریزش مو باشید.
محکم بستن مو
شاید تصور میکنید این یک شایعه است اما واقعیت دارد. محکم بستن موها پوست سر را تحریک میکند و موجب ریزش مو میشود. فرقی نمیکند کشیدگی مو ناشی از بافتن مو باشد یا دم اسبی بستن، هر وضعیتی که باعث کشیدن مو شود همین نتیجه را دارد. بگذارید موهایتان آزاد باشد تا به رشد طبیعی خود بازگردد. مراقب باشید اگر در بلند مدت به مو فشار وارد کنید ممکن است ریزش مویتان همیشگی شود.
درمانهای سرطان
ریزش مو یکی از عوارض شناخته شده دو درمان سرطان (شیمی درمانی و پرتو درمانی) است. این دو درمان برای کشتن سلولهای سرطانی اقداماتی انجام میدهند که به فولیکلهای مو صدمه زده و موجب ریزش موی چشمگیر میشود. اما این آسیب تقریبا همیشه کوتاه مدت است و همین که درمان تمام شود، مو به رشد طبیعی خود باز میگردد.
استرس زیاد
استرس روانی یا فیزیکی زیاد میتواند موجب ریزش موی ناگهانی (ریزش نصف تا سه چهارم موهای سر) شود. از این قبیل موارد عبارتند از:
- بیماری یا جراحی جدی
- جراحاتی که موجب خونریزی شده اند
- ضربات روحی شدید
ریزش مو در این مواقع ممکن است شش تا هشت ماه طول بکشد.
درمان ریزش مو و کم پشت شدن مو
داروها
مینوکسیدیل دارویی است که برای ریزش مو با الگوی زنانه تجویز میشود. این دارو در بیشتر زنان موجب کند شدن یا متوقف شدن ریزش مو میشود و میتواند به بازگشتن وضعیت موها در یک چهارم افرادی که از آن استفاده میکنند، منجر شود. فواید این دارو در صورت توقف مصرف، از بین میرود. برای زنانی که طاسی منطقه ای دارند، کورتیکو استروئیدها میتوانند به رشد دوباره موها کمک کنند. اگر مشکل پزشکی دیگر یا کمبود مواد مغذی داشته باشید معمولا رشد مو با رفع این عوامل، باز میگردد.
لیزر
ابزارهایی وجود دارند که پرتوی نور کم انرژی لیزر متساطع میکنند و میتواند رشد مو را تحریک کرده و به مقابله با کم پشت شدن موها کمک کنند. این ابزارها در برخی کلینیکها قابل دستیابی هستند، همچنین ابزارهای دستی و خانگی لیزری نیز برای این کار وجود دارد که مورد تایید قرار دارند. دو تا چهار ماه طول میکشد تا نتایج این درمان مشاهده شود. ایمنی و کارایی بلند مدت این روشها هنوز مشخص نیست.
کاشت مو در زنان
در روش کاشت مو ، مو از نواحی دیگر به ناحیه کم پشت پوست سر، مو منتقل میشود. مشکل این است که طاسی با الگوی زنانه موجب کم پشتی تمام پوست سر میشود بنابراین نواحی اهدا کننده مو ممکن است محدود باشد. در این روش زنانی که طاسی با الگوی مردانه یا کم پشتی ناشی از بافت همبند دارند، استثنا هستند.
محصولات ریزش مو
هزاران محصول مقابله با ریزش مو یا تجدید رشد مو وجود دارد اما متاسفانه هیچ راهی وجود ندارد که بدانید آیا این تصاویر “پیش از استفاده از محصول و پس از آن” که در اینترنت مشاهده میکنید، واقعا نتیجه این محصولات است یا خیر. برای ارزیابی درمانهای ریزش مو میتوانید نکات زیر را در نظر بگیرید:
- توصیه متخصص پوست
- تاییدیه سازمان نظارت بر غذا و دارو
غلبه بر کم پشتی مو
از آرایشگر بپرسید چه توصیه ای دارد که موهایتان کم پشت دیده نشود. ممکن است مدلهای موی کوتاه، فر ملایم یا مدلهای دیگری برای پر پشت به نظر رسیدن موهایتان خوب باشد.
محصولاتی نیز برای کمک به پر پشت دیده شدن مو وجود دارند که آنها را به ریشه مو میزنید و با ملایمت با سشوار موها را خشک میکنید تا پر حجم شوند. پیش از استفاده از سشوار بگذارید موهایتان مقداری در جریان هوا خشک شوند. روشهای آرایشی زیادی وجود دارند که نواحی کم پشت پوست سر را پنهان میکنند. محصولات کراتینی مو نیز ممکن است ارزش امتحان داشته باشند. این محصولات را روی بخش کم مو قرار میدهید و بار استاتیک آنها باعث میشود مو پرپشت دیده شود.
کنار آمدن با ریزش موی شدید و کم پشت شدن مو
کنار آمدن با ریزش موی دائمی و کم پشت شدن مو برای بیشتر زنها چالش بر انگیز است. اگر ناحیه کم پشت شدن مو خیلی در معرض دید باشد، میتوانید از گیره های مویی، روسری، کلاه یا چیزهای دیگر ناحیه کم مو را بپوشانید. استفاده از موی مصنوعی و کلاه گیس با کیفیت خوب نیز بسیار راحت است و به ندرت موها بهم ریخته میشود. اگر ریزش مو در زندگی کاری یا اجتماعی شما اختلال ایجاد کرده است یا باعث میشود در منزل بمانید و بیرون نروید، با مشاور یا متخصص سلامت روان صحبت کنید.