اسپوندیلیت آنکیلوزان بر خلاف کمر دردهای معمولی، به واسطه آسیب فیزیکی به ستون فقرات ایجاد نمیشود بلکه وضعیت مزمنی است که به واسطه التهاب در مهره های کمر ایجاد میشود. اسپوندیلیت آنکیلوزان نوعی آرتروز ستون فقرات است.
اگر چه سفتی و عود متناوب درد کمر از متداولترین علائم این بیماری هستند، اما ممکن است این وضعیت بر مفاصل دیگر و نیز چشمها و روده ها نیز تاثیر بگذارد. در وضعیت پیشرفته اسپوندیلیت آنکیلوزان، رشد غیر طبیعی استخوان در مهره ها ممکن است منجر به چسبیدگی مفاصل و کاهش شدید حرکت شود. ممکن است بیماران مشکلات بینایی یا التهاب در مفاصل دیگر مانند زانوها و قوزک را نیز تجربه کنند.
تصویر سمت راست ستون فقرات در بیماری اسپوندیلیت آنکیلوزان و تصویر سمت چپ ستون فقرات در حالت طبیعی
علائم هشدار دهنده اسپوندیلیت آنکیلوزان (عامل کمتر شناخته شده کمر درد)
یکی از عوامل کمتر شناخته شده کمر درد اسپوندیلیت آنکیلوزان (ankylosing spondylitis) است.
کمر دردتان یک کمر درد ساده است یا مربوط به وضعیت مهمی است؟
کمر درد شایعترین شکایت معمول مردم و اولین عامل از دست دادن شغل است. طبق گزارش موسسه ملی اختلالات عصب شناختی و سکته، همه افراد بالغ زمانی در طول زندگی خود به دنبال آرام کردن کمر دردشان هستند. این موسسه گزارش میکند که مردم امریکا حدود 50 میلیارد دلار در سال برای درمان کمر درد خرج میکنند.
عوامل محتمل زیادی برای کمر درد وجود دارد. معمولا عامل آن مکانیکی است به این معنی که به واسطه آسیب ناشی از فشار ناگهانی بر ستون فقرات، ایجاد میشود. اما باید بدانید که کمر درد میتواند یک نشانه مشکل جدی تری به نام اسپوندیلیت آنکیلوزان باشد.
اسپوندیلیت آنکیلوزان معمولا در چه افرادی ایجاد میشود؟
اسپوندیلیت آنکیلوزان در مردان جوان محتمل تر است اما میتواند در زنان هم اتفاق بیفتد. علائم اولیه آن معمولا در اواخر نوجوانی تا اوایل بزرگسالی شروع میشود اما در هر سنی ممکن است بروز کند. زمینه ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان ارثی است اما همه افرادی که حاوی ژن نشانگر آن هستند، به این بیماری مبتلا نمیشوند. هنوز مشخص نیست چرا برخی افراد گرفتار اسپوندیلیت آنکیلوزان میشوند و برخی دیگر نمیشوند. اکثر افراد سفید پوست مبتلا به این بیماری ژن ویژه ای به نام HLA-B27 دارند اما همه افرادی که این ژن را دارند، این بیماری را ندارند. 30 ژن شناسایی شده است که ممکن است در این بیماری نقش داشته باشد.
علائم هشدار دهنده اسپوندیلیت آنکیلوزان چیست؟
درد بدون علت در پایین کمر
کمر درد معمولی اغلب با استراحت بهتر میشود اما کمر درد مربوط به اسپوندیلیت آنکیلوزان برعکس است. درد و سفتی معمولا با برخاستن از رختخواب بدتر میشود. در حالی که ورزش میتواند کمر درد معمولی را تشدید کند، اما کمر درد اسپوندیلیت آنکیلوزان پس از ورزش بهتر میشود.
درد بدون هیچ علت مشخص در پایین کمر در افراد جوان متداول نیست. نوجوانان و جوانانی که از سفتی یا درد کمر یا ران شکایت دارند، باید به پزشک مراجعه کنند تا احتمال اسپوندیلیت آنکیلوزان بررسی شود. درد اغلب در مفاصل خاجی خاصره ای (ساکروایلیاک) که لگن و ستون فقرات به هم میرسند، قرار دارد.
سابقه خانوادگی اسپوندیلیت آنکیلوزان
هیچ آزمایش منحصری برای این بیماری وجود ندارد و تشخیص آن با معاینه فیزیکی و سابقه کامل خانوادگی بیمار صورت میگیرد. پزشک ممکن است آزمایشهای تصویر برداری مانند سی تی اسکن، تصویر رزنانس مغناطیسی (ام آر آی) یا پرتوی ایکس تجویز کند. برخی کارشناسان معتقدند ام آر آی باید برای تشخیص این بیماری در مراحل اولیه استفاده شود، پیش از این که بیماری در تصویر پرتوی ایکس مشاهده شود.
افرادی که نشانگرهای ژنتیکی خاصی دارند در معرض این بیماری قرار دارند اما همه افرادی که این ژنها را دارند به این بیماری مبتلا نمیشوند اما دلیل آن مشخص نیست. در صورتی که خویشاوند مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان، آرتروز پسوریاتیک یا آرتروز مربوط به بیماری التهاب روده دارید ممکن است ژنهایی را به ارث برده باشید که زمینه ساز ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان هستند.
با وجود جوان بودن، درد بدون علت پاشنه، مفاصل یا سینه را تجربه میکنید
برخی بیماران مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان به جای درد پایین کمر، ابتدا درد پاشنه یا سفتی و درد مفاصل مچ، قوزک یا مفاصل دیگر را تجربه میکنند. در برخی بیماران، استخوانهای دنده ها در جایی که به ستون فقرات متصل میشود، درد میگیرد. این امر میتواند موجب تنگی قفسه سینه شود که نفس کشیدن را سخت میکند. در صورتی که هر یک از این علائم را تجربه میکنید به پزشک مراجعه کنید.
درد ممکن است به صورت متناوب بیاید و برود اما به تدریج به سمت ستون فقرات پیش میرود و به طور کلی بدتر میشود
اسپوندیلیت آنکیلوزان یک بیماری پیشرونده و مزمن است. اگر چه ورزش و یا داروهای ضد درد میتوانند موقتا به تسکین درد کمک کنند اما به تدریج بیماری بدتر میشود. علائم ممکن است هر از گاهی بروز کنند و ناپدید شوند اما به طور کامل متوقف نمیشوند. اغلب درد و التهاب از پایین کمر گسترش پیدا میکند. در صورتی که این وضعیت درمان نشود، مهره ها ممکن است به هم جوش بخورند و موجب خمیدگی ستون فقرات به جلو یا ظاهر قوز کرده شوند.
با مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، علائم بهبود می یابند
در ابتدا فرد مبتلا با مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی متداول بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن از علائم راحت میشود. این داروها که به NSAIDs معروف هستند، مسیر بیماری را نمیتوانند تغییر دهند.
در صورتی که پزشک شما فکر میکند ممکن است اسپوندیلیت آنکیلوزان داشته باشید، ممکن است داروهای پیشرفته تری برایتان تجویز کند. این داروها بخشهای خاصی از دستگاه ایمنی را هدف قرار میدهند. اجزاء دستگاه ایمنی به نام سیتوکینها نقش محوری در التهاب ایفا میکنند. به خصوص فاکتور نکروز تومور آلفا و اینترلوکین 10، در درمانهای بیولوژیکی مدرن هدف قرار میگیرند. این داروها در واقع پیشروی بیماری را کند میکنند.