امروزه تعداد زیادی شرکت سازنده ایمپلنت دندان و مواد مورد استفاده در ساخت ترمیم هایی مانند اباتمنت و تاج وجود دارد. به همین علت دندانپزشکها انواع گزینه های ایمپلنت در اختیار دارند تا بهترین گزینه درمانی را برای بیمار ارائه دهند.
با این حال اگر به دندانپزشک خاصی مراجعه کنید تا فیکسچر ایمپلنت را برایتان کار بگذارد و به دندانپزشک دیگری مراجعه کنید تا تاج و اباتمنت یا ترمیم را برایتان کار کند، ممکن است دندانپزشک دوم به اندازه اولی تجربه نداشته و با ایمپلنت آشنایی نداشته باشد و یا به همان موادی که دندانپزشک اول استفاده کرده دسترسی نداشته باشد. این امر فرایند درمان را پیچیده کرده و هزینه را ممکن است برایتان گرانتر کند.
ایمپلنت های دندان بر چه اساس دسته بندی میشوند: شکل، اندازه، نحوه اتصال و روش جایگذاری (یک مرحله ای یا دو مرحله ای).
ایمپلنت های ساب پریوستیل (Subperiosteal)
ایمپلنت های ساب پریوستیل معمولا در طی عمل جراحی یک مرحله ای استفاده میشود.
این ایمپلنت در داخل بافت لثه بر روی استخوان فک قرار میگیرد. فیکسچر از لثه بیرون میزند تا ترمیم (اباتمنت / تاج) را نگه دارد. مهمترین مزیت این نوع ایمپلنت این است که برای افرادی که استخوان کافی ندارند، میتواند دندان مصنوعی را نگه دارد.
ایمپلنتهای اندوستیل (Endosteal)
این ایمپلنت بر خلاف قبلی، در داخل استخوان فک قرار میگیرد نه روی آن. این ایمپلنت ها بیشتر در عملهای دو مرحله ای استفاده میشوند به این صورت که در طی عمل جراحی ایمپلنت مستقیما در داخل استخوان فک قرار میگیرد (به عنوان جایگزین ریشه) و در مرحله ای دیگر ترمیم بر روی آن قرار میگیرد. این ایمپلنت جایگزین دندان مصنوعی متحرک یا بریج میشود. چند نوع ایمپلنت اندوستیل وجود دارد که عبارتند از پیچی یا رزوه دار، استوانه ای یا صاف و تیغه دار.
ایمپلنت دو مرحله ای
عمل دو مرحله ای کاشت ایمپلنت دندان متداولترین روش جایگذاری ایمپلنت است. در این روش ایمپلنت را به روش جراحی در استخوان فک جایگذاری میکنند و مدتی (چند ماه) در آنجا می ماند تا با استخوان زیر لثه یکپارچه شده جوش بخورد. در این مرحله پس از جایگذاری ایمپلنت، بافت لثه روی آن با بخیه بسته میشود تا از ایمپلنت در مقابل نیروهای وارد شده محافظت نماید و اجازه ندهد در دوران جوش خوردن ایمپلنت به استخوان، حرکتی ایجاد شود. پس از سپری شدن دوره یکپارچگی استخوان، جراحی مرحله دوم (جراحی کوچک) انجام میشود و در طی آن بافت لثه روی ایمپلنت باز میشود تا اباتمنت و ترمیم موقتی به ایمپلنت وصل شود.
ایمپلنت یک مرحله ای
در این روش از ایمپلنت یک تکه ای استفاده میشود که بلندتر است و در طی یک مرحله جایگذاری میشود. این ایمپلنت پس از این که در استخوان فک قرار داده شد، بر خلاف روش قبل که روی آن بسته میشد و زیر لثه می ماند، از بافت لثه بیرون میزند. سپس با گذشت مدت زمان لازم برای جوش خوردن استخوان، اباتمنت و تاج بر روی آن سوار میشوند بدون این که نیازی به عمل جراحی برای باز کردن لثه روی ایمپلنت وجود داشته باشد. یک گزینه دیگر ایمپلنت دو تکه ای است که مشابه ایمپلنتی که در دو مرحله جایگذاری میشد، شامل چند قطعه جداگانه می باشد. در این روش ایمپلنت و هیلینگ اباتمنت در همان مرحله اول جایگذاری بلافاصله پس از قرار گرفتن پست ایمپلنت در داخل استخوان، بر روی آن سوار میشوند. اشکال این روش این است که ایمپلنت در مقابل نیروهای خارجی آسیب پذیر است و باید دقت بسیار زیادی صورت بگیرد تا اطمینان حاصل شود که فرایند جوش خوردن استخوان به درستی انجام میشود و اختلالی در آن ایجاد نمیشود.
تحقیقات نشان داده اند که هر دو روش یک مرحله ای و دو مرحله ای میزان موفقیت مشابهی دارند. از دندانپزشک خود بپرسید کدام روش را برای شما استفاده میکند و با توجه به شرایط شما کدام بهتر است.
ایمپلنت فوری
در موارد خاصی که به دقت انتخاب میشوند، ایمپلنت و ترمیم (تاج) در یک مرحله جراحی بلافاصله پس از خارج شدن دندان طبیعی، جایگذاری میشوند. در این روش بلافاصله پس از کشیدن دندان، ایمپلنت به روش جراحی در استخوان فک کاشته میشود و تاج نیز اندکی پس از آن بر روی ایمپلنت قرار میگیرد. در صورتی که این عمل را میتوان انجام داد که حجم و تراکم استخوان کافی باشد.
انواع سطح اباتمنت
اکثریت ایمپلنت های دندان از تیتانیوم ساخته میشوند اما مواد سطح ایمپلنت متفاوت است. مواد مورد استفاده فاکتور مهمی در استحکام و دوام درمان دارد. سطح متخلخل باعث میشود تماس ایمپلنت با استخوان بیشتر از سطح صاف باشد. انواع دیگر سطوح ایمپلنت عبارتند از اسید خراش، شن پاشی، زبر، پوشش هیدروکسی آپاتیت پاشش پلاسما، پاشش پلاسما و تیتانیوم ریزشیار.
بخش متصل کننده سر ایمپلنت
ایمپلنت دندان را طبق نوع یا شکل سرشان نیز طبقه بندی میکنند. اباتمنت و ترمیم (تاج) باید به یکی از سه شکل زیر به سر ایمپلنت متصل یا پیچ شود:
متصل کننده شش ضلعی داخلی: در این متصل کننده ها شکل شش ضلعی به صورت سوراخی در داخل ایمپلنت تعبیه شده که اباتمنت یا ترمیم در داخل آن قرار میگیرد و پیچ میشود.
متصل کننده شش ضعلی خارجی: در این نوع متصل کننده، شکل شش ضلعی در روی سر ایمپلنت بیرون زده است.
متصل کننده هشت ضلعی داخلی: این ایمپلنت نیز همانند ایمپلنت شش ضلعی داخلی است با این تفاوت که شکل آن هشت ضلعی می باشد. دندانپزشک اباتمنت یا ترمیم را در داخل آن جای میدهد.
انواع ایمپلنت از نظر اندازه
میتوان ایمپلنتها را از نظر اندازه (پلتفرم) نیز دسته بندی کرد. بر اساس موقعیت ایمپلنت در داخل دهان، اندازه آن تعیین میشود اما وضعیت هر فرد متفاوت است چرا که اندازه مورد استفاده بستگی به فضای دهان بیمار و استخوان قابل استفاده نیز دارد.
ایمپلنت استاندارد: این ایمپلنت ها قطری بین 3.5 تا 4.2 میلیمتر دارند. معمولا این ایمپلنت ها در بخش جلوی دهان جایگذاری میشوند.
ایمپلنت پهن: این ایمپلنتها قطری بین 4.5 تا 6 میلی متر دارند و معمولا در بخش عقب دهان به جای دندان های آسیا (مولر) جایگذاری میشوند.
ایمپلنت های مینی یا باریک: این ایمپلنت بین 2 تا 3.5 میلیمتر قطر دارد و برای افرادی استفاده میشود که بین ریشه های دندانهایشان برای ایمپلنت معمولی جا ندارند. همچنین زمانی که تراکم استخوانی کافی وجود نداشته باشد از این گزینه استفاده میشود.